تجزیه و تحلیل ژانری چکیده های پایان نامه های کارشناسی ارشد به زبانهای انگلیسی و فارسی در رشته های علوم اجتماعی

چکیده یک امر ضروری و نخستین بخش هر مقاله تحقیقی است ؛ که بعد از عنوان مقاله و قبل از مقدمه ی آن می آید. چکیده پیش گزارش مختصری از پژوهش و نیز اطلاعات موجز و دقیقی از مقاله ی کامل را در اختیار خوانندگان قرار می دهد که بیانگر این است که آیا مقاله ارزش توجه بیشتری دارد؟ هدف پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل چکیده های پایان نامه های کارشناسی ارشد به زبانهای انگلیسی و فارسی در دو رشته ی روان شناسی و جامعه شناسی است. پیکره ی پژوهش (corpus) شامل 60 چکیده ی کارشناسی ارشد می باشد، 30 چکیده ی انگلیسی، 15 چکیده از رشته ی روان شناسی و15 چکیده از رشته ی جامعه شناسی ، که بطور تصادفی از مجموعه الکترونیکی چکیده های پایان نامه ها یا رساله های کارشناسی ارشد دانشگاه مارشال ایالات متحده و 30 چکیده ی فارسی، 15 چکیده از رشته ی روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد و همچنین 15 چکیده از رشته ی جامعه شناسی دانشگاه اصفهان به همان طریق انتخاب شده اند. تاریخ انتشار تمام این چکیده ها از سال 2000 تا 2010 میلادی می باشد. بر اساس بنیاد imrd سویلز(swales) بنیاد کلان هر دو مجموعه ی پایان نامه ها و بنیاد خرد آنها هم از نظر انتخاب زمان و هم از نظر انتخاب حالت فعل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و نتایج نشان داد که میان دو مجموعه از این چکیده ها، تفاوتهای زبان شناختی و بیانی وجود داشت. چکیده های انگلیسی بیشتر از طریق استفاده از زمان گذشته و فعل معلوم، بدون در بر گرفتن حتمی تمام حرکت نماها، مخصوصاً حرکت نمای نتایج مشخص شدند در حالیکه چکیده های فارسی بیشتر دارای ویژگی استفاده از زمان گذشته کامل، فعل مجهول و شامل حداقل 3 حرکت نما بودند. نتایج پژوهش می تواند به دانشجویان فارسی زبان کمک کند تا چکیده های انگلیسی موثری برای پایان نامه های کارشناسی ارشد بنویسند که انتظارات جامعه ی علمی بین المللی را بر آورده سازند. البته پژوهش بیشتری با داده های بیشتر در سایر رشته های دیگر میان زبانهای مختلف ضرورت دارد.